Ik had met ze te doen. Met Yolanthe en Wesley. Hun gelaten werden door een team van grimeurs eerst 30 en toen nog 30 jaar ouder gemaakt. Voor een televisieformat. Voor een geformatteerde talkshow, de graal waarnaar iedereen op zoek zou zijn, ...
iedereen in de internationale televisiewerelden van programmamakers en geldwolven. Dat vertelde de rijkste en de machtigste van hen allemaal in weer een ander praatprogramma.
De stapsgewijze veroudering van Yo en Wes maakt het mogelijk vooraf bedachte en zelfs gerepeteerde vragen en antwoorden te bespreken. Iets dat in een gewone talkshow, een niet-geformatteerd programma dus, ook wel wordt geprobeerd door de redactie, maar onmogelijk helemaal vastgelegd kan worden in een script.
The Story of My Life, zoals dit programma is genoemd, gaat daarentegen altijd over hetzelfde onderwerp, volgens een exact vastgelegd stramien gedrapeerd rondom de premisse van een snel naar je toe komende veroudering, te zien aan het gelaat en de handen. De rest van het lichaam steekt steeds in kleding die mooi bij de nieuwe leeftijd past. Dat wel. Maar het lichaam veroudert zelf niet en blijft even slank en lenig als in het nu. De harde lijven van Yolanthe en Wesley blijven dus afgetraind en zorgvuldig gecoiffeerd. Maar zijn plotseling getooid met wallen, kringen, rimpels, kaalheid en levervlekken tot in de overtreffende trap.
De personen achter deze maskers weten zelf niet hoe ze er uitzien. De grimering vond plaats zonder spiegels. Als de kandidaten naar het toilet moeten, kunnen ze zich ook daar niet spiegelen. Zelfs het bestek bij lunch of diner is dof. Ze krijgen pas een indruk van hun uiterlijk aan de hand van de reactie van de ander. Pas als ze wederzijds zijn uitgeschrokken, uitgelachen en uitgepraat mogen ze zelf in een handspiegeltje kijken om met eigen ogen te zien wat de ander zojuist heeft becommentarieerd. Het moment van de onthulling wordt dus zo lang mogelijk gerekt.
Een keer per week seks
Dit is op zichzelf allemaal al geniaal, natuurlijk. Deze aanpak. Maar de finesse zit ‘m in de vragen die empathisch en met zachte stem worden gesteld in de hitte van het moment, in de schok van de confrontatie met eigen en andermans ouderdom. ‘Denk je dat jullie nog bij elkaar zijn als jullie 60 jaar oud zijn?’ ‘Zouden jullie op je zestigste tevreden zijn met een keer per week seks?’ ‘Als een van beide in de afgelopen 30 jaar vreemd zou zijn gegaan, een slippertje, zou jullie relatie dat hebben overleefd?’ Dit soort impertinente vragen zouden in een gewone talkshow niet eens worden gesteld, maar als ze wel ter tafel zouden komen, werden ze weggewuifd door de Bekende Nederlanders die wel uitkijken om zich zo te laten kennen.
Nu niet. Gegrepen door de illusie dat de tijd werkelijk is verstreken, een illusie die wordt vastgehouden omdat de partners elkaar blijven aankijken in hun verouderde gezichten, en nog steeds alleen in de ogen van de ander zichzelf zien, gegrepen door die illusie gaan ze mee in de hypothetische vragen van de vragenstelster die bekwaam acteert alsof ze zelf in het heden is, maar even mag toekijken in het leven van het echtpaar dat zich ineens 30 jaar later afspeelt.
Yo vertelt openhartig dat ze hem zou vergeven als hij de oude taart die ze is geworden af en toe eens zou willen afwisselen met een jong ding. Maar dat is niet wederzijds. Slechts eenmaal per week seks vinden ze onvoorstelbaar. In dat opzicht lukt het ze niet om zich te verplaatsen in de toekomst, ongetwijfeld omdat ze onder hun kleding nog gewoon het viriele lijf voelen. Ze doen het nu elke dag, laat ze zich ontvallen. En natuurlijk zouden ze nog bij elkaar zijn, een groot gezin hebben, met kleinkinderen, en dat alles in blakende gezondheid en welvaart.
Op hun negentigste komt daar de sterfelijkheid bij. De dood is dan niet meer te ontkennen. ‘Misschien maak ik haar wel helemaal niet meer mee als ze er zo uit ziet’, zegt hij, getekend door het leven dat zich dus nog niet heeft afgespeeld.
Natuurlijk was deze reactie door de redactie voorzien. De precieze woorden waarmee de ontroering en het doodsbesef zouden worden geuit, waren niet te voorspellen. Maar ze konden gerust zijn. Deze was in de roos. De vragenstelster schoot vol, maar ze was goed getraind en wist precies welk spervuur van vragen ze nu moest openen. Over hoe te willen sterven, over begrafenis of crematie, over wie als eerste er tussenuit zou moeten knijpen, en meer. Opnieuw onthullend en persoonlijk. Opnieuw hypothetisch.
Ik had met Yolanthe en Wesley te doen. Ze stonken er helemaal in. En de tycoon? Die had het format van de geformatteerde talkshow al aan belangrijke, buitenlandse networks verkocht. Na deze uitzending zouden er nog vele andere volgen. Dankzij Wes en Yo.
©Jan Kloeze